Διευκόλυνση
Αυτός ο ορισμός που λαμβάνεται από το Μοντέλο Ικανότητας για Εργαζόμενους στη Νεολαία είναι ο τρόπος με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε τη διευκόλυνση των δραστηριοτήτων με τους νέους. Είναι ένας διάλογος με τους νέους, και εμείς, ως διαμεσολαβητές, δεν είμαστε ανώτεροι στην ιεραρχία από αυτούς, είμαστε ίσοι. Επίσης, δεν είμαστε αυτοί που ξέρουν τα πάντα και έχουν όλη την πιθανή σοφία. Οι νέοι συχνά έχουν περισσότερες γνώσεις ή δεξιότητες από τους ενήλικες και θα θέλαμε να τονίσουμε ότι είναι σημαντικό να τους δώσουμε τη δυνατότητα να ανταλλάξουν αυτές τις γνώσεις/δεξιότητες με τους συνομηλίκους τους και με τους ενήλικες. Μερικές φορές χρειάζονται καθοδήγηση για να εντοπίσουν τις μαθησιακές τους ανάγκες και να ανακαλύψουν πόσα ήδη γνωρίζουν και ότι μπορούν να μοιραστούν τη γνώση. Οι ενήλικες που εργάζονται με νέους πρέπει να γνωρίζουν μεθόδους και εργαλεία που θα τους βοηθήσουν να προωθήσουν τη μάθηση και την ανταλλαγή γνώσεων μεταξύ των νέων.
Αυτό που είναι επίσης πολύ σημαντικό για εμάς είναι η δημιουργία ενός ασφαλούς χώρου. Ακολουθεί αυτό που είπε η Cristina Leasa, μέλος της κοινοπραξίας μας από το Dointia Dance Studio, σχετικά με αυτή τη διαδικασία: “Αυτό που δεν μπορώ να τονίσω αρκετά είναι η σημασία της δημιουργίας ενός ζεστού, ήρεμου και ασφαλούς χώρου για όλους, ώστε να έχουν έναν χώρο όπου δεν θα νιώθουν ότι κρίνονται, όπου θα νιώθουν ότι τους καταλαβαίνουν και τους ακούνε”. Όταν έχουμε έναν τέτοιο χώρο, μπορούμε να θίξουμε ευαίσθητα θέματα με τους νέους, μπορούμε να μιλήσουμε μαζί τους για όσα πραγματικά τους ενδιαφέρουν, δημιουργούμε μια σχέση όπου μπορούν να είναι ο εαυτός τους και να είναι ειλικρινείς μαζί μας ως διαμεσολαβητές της μάθησής τους. Πιστεύουμε ότι η δημιουργία ενός ασφαλούς χώρου είναι ευθύνη των διαμεσολαβητών – έχουν μεγαλύτερη εμπειρία από τους νέους, έχουν ήδη βιώσει τέτοιους χώρους στο παρελθόν (ενώ οι νέοι μπορεί να μην έχουν τέτοια εμπειρία) και διαθέτουν εργαλεία γι’ αυτό. Αυτό που είναι σημαντικό κατά τη δημιουργία ενός ασφαλούς χώρου είναι να είστε αυθεντικά περίεργοι για το τι έχουν να πουν οι νέοι. Οι ενήλικες θα πρέπει να τους δίνουν χώρο για την έκφρασή τους. Αυτό δεν σημαίνει ότι οι ενήλικες δεν πρέπει να λένε τη γνώμη τους – είναι σημαντικό να πρόκειται για διάλογο με τους νέους, κάτι που συχνά δεν συμβαίνει στην πραγματική ζωή των νέων.
Ένα άλλο σημαντικό ζήτημα στη διευκόλυνση της μάθησης είναι οι ανθρώπινες σχέσεις. Δυστυχώς, συχνά δεν τονίζονται αρκετά γι’ αυτό στο επίσημο εκπαιδευτικό σύστημα (το οποίο, ευτυχώς, αλλάζει σιγά σιγά), οπότε η μη τυπική εκπαίδευση είναι ένας χώρος όπου μπορούν να ανακαλύψουν το πλήρες δυναμικό της συνεργασίας με άλλους ανθρώπους σε ομάδες, να ανταλλάσσουν τις ιδέες τους, ακόμη και να διαφωνούν με σεβασμό. Τα προγράμματα μη τυπικής εκπαίδευσης δείχνουν στους νέους ότι οι άνθρωποι είναι διαφορετικοί και ότι η διαφορετικότητα είναι ισχυρή. Τέτοιες εμπειρίες αποτελούν ένα εξαιρετικό πεδίο εκπαίδευσης για την οικοδόμηση υγιών σχέσεων στην καθημερινή ζωή, στην εργασία ή στην οικογένεια.
Είναι σημαντικό ο συντονιστής να είναι έτοιμος να ακούσει τα σχόλια των νέων. Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, τα προγράμματα για τη νεολαία αφορούν τις μαθησιακές ανάγκες των νέων και η λήψη ανατροφοδότησης από αυτούς είναι ζωτικής σημασίας για να ελεγχθεί αν σημειώνεται πρόοδος.
Μερικές φορές είναι απαραίτητο να παραχωρήσουμε τον έλεγχο και να επιτρέψουμε στους νέους να ακολουθήσουν αυτό που είναι ζωντανό στην ομάδα αυτή τη στιγμή, αντί να επικεντρωθούμε στην εφαρμογή του προγράμματος που έχουμε κατά νου. Για το σκοπό αυτό, η ακρόαση των δεξιοτήτων των νέων θα ήταν απαραίτητη για τον συντονιστή.
Ο συντονιστής θα πρέπει να παρέχει χώρο για προβληματισμό. Κατά τη διάρκεια της μικτής κινητικότητας “Let’s folk!” στην Ουγγαρία, οι νέοι τόνισαν τη σημασία και τα οφέλη της ύπαρξης ενός τέτοιου χώρου. Θα πρέπει να έχουμε κατά νου ότι κατά τη διάρκεια του αναστοχασμού θα πρέπει να επικεντρωθούμε στις μαθησιακές εμπειρίες των νέων και όχι στην αξιολόγηση της ημέρας (τι ήταν καλό, τι ήταν κακό). Κάνοντας ερωτήσεις στους νέους, συγκομίζουμε τι έμαθαν, τι ανακάλυψαν (για τον εαυτό τους και τους άλλους ανθρώπους), ποια ήταν τα συναισθήματά τους και γιατί αντέδρασαν με τον τρόπο που αντέδρασαν σε κάποιο ερέθισμα. Μια τέτοια στιγμή παύσης είναι τεράστια για την ανάπτυξή τους και τους διδάσκει ότι μπορούν να το κάνουν αυτό στην καθημερινή τους ζωή και να επωφεληθούν πολύ από αυτό. Αυτό είναι ένα τεράστιο μέρος της ικανότητας “μαθαίνω να μαθαίνω”, η οποία αποτελεί μέρος των 8 βασικών ικανοτήτων του Youthpass.
Τελευταίο αλλά όχι λιγότερο σημαντικό είναι να έχετε κατά νου το μοντέλο βιωματικής μάθησης (που ονομάζεται επίσης κύκλος μάθησης του Kolb) κατά την προετοιμασία δραστηριοτήτων για τους νέους. Το μοντέλο δημιουργήθηκε από τον David Kolb – έναν Αμερικανό θεωρητικό της εκπαίδευσης. Το μοντέλο περιγράφει έναν τυπικό τρόπο με τον οποίο οι εκπαιδευόμενοι αποκτούν μια νέα δεξιότητα ή/και γνώση. Στο μοντέλο, είναι σημαντικό να έχουμε μια συγκεκριμένη εμπειρία πάνω στην οποία μπορούμε να αναστοχαστούμε και να βγάλουμε συμπεράσματα για τη μάθησή μας και να εφαρμόσουμε τις νέες γνώσεις/δεξιότητες σε μελλοντικές εμπειρίες/καταστάσεις. Παρακάτω μπορείτε να βρείτε τα 4 στάδια του μοντέλου:
1. Εμπειρία από σκυρόδεμα
2. Αναστοχαστική παρατήρηση
3. Αφηρημένη εννοιολόγηση
4. Ενεργός πειραματισμός
Ο κύκλος είναι μια συνεχής διαδικασία, που σημαίνει ότι τα στάδια επαναλαμβάνονται, ώστε οι εργαζόμενοι να μπορούν να αξιοποιούν τις γνώσεις και τις εμπειρίες τους. Είναι δυνατόν να εισέλθει κανείς στη διαδικασία μάθησης σε κάθε στάδιο, αλλά ο Kolb ισχυρίζεται ότι η μάθηση είναι πλήρης όταν ολοκληρωθούν και τα 4 στάδια.