Ευρώπη

Η γηραιά ήπειρος Ευρώπη, η γη που ενώνει περισσότερες από πενήντα γεωγραφικές περιοχές, με την ιδιαίτερη πολιτιστική κληρονομιά, πήρε το όνομά της από ένα μυθικό γεγονός. Λέγεται ότι η Ευρώπη ήταν η κόρη του ηγεμόνα της Φοινίκης, αδελφή του Κάδμου, του ιδρυτή της Θήβας. Η Ευρώπη, μια νεαρή γυναίκα με μεγάλα μάτια, όπως σημαίνει ο όρος “ανοιχτόφθαλμη”, πήγαινε στα λιβάδια για να παίξει με άλλα νεαρά κορίτσια. Εκεί συνάντησε τον θεό Δία, ο οποίος μαγεύτηκε από την ομορφιά της Ευρώπης. Ο Δίας, χτυπημένος από τον θεό Έρωτα, μεταμορφώθηκε σε έναν δυνατό λευκό ταύρο και με ηρεμία πλησίασε την Ευρώπη και προσπάθησε να της κεντρίσει το ενδιαφέρον. Εκείνη μαγεύτηκε και άρχισε να παίζει μαζί του και τελικά τον καβάλησε. Τότε, άρχισε να τρέχει σαν αστραπή με την όμορφη κοπέλα στην πλάτη του. Η Ευρώπη έκλαιγε και φοβόταν να πηδήξει, γιατί νόμιζε ότι θα σκοτωνόταν. Ο Δίας, συνοδευόμενος από τους Τρίτωνες και τις Νηρηίδες, έφτασε στην Κρήτη και την έκρυψε στη σπηλιά του Δικταίου Άντρου, όπου η Ρέα γέννησε τον ίδιο τον Δία. Εκεί γεννήθηκαν ο Μινωάς, ο Ροδάμανθος και ο Σαρπηδόνας ως αποτέλεσμα του έρωτα της Ευρώπης και του Δία. Ο Δίας όμως άφησε την Ευρώπη για το θρόνο του και μετά από αυτό παντρεύτηκε τον βασιλιά της Κρήτης Αστέριο. Αργότερα, ο γιος της Μινωάς έγινε βασιλιάς της Κρήτης. Η λατρεία της Ευρώπης εξαπλώθηκε ευρέως και πολλά μέρη χρησιμοποίησαν το όνομά της, όπως ο ποταμός Εύρωπος που πηγάζει από τον Όλυμπο.

Ο μύθος αυτός αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για πολλούς καλλιτέχνες, τόσο σε ψηφιδωτά, όπως αυτό που βρέθηκε στη Σπάρτη και χρονολογείται από τον 4ο αιώνα, αλλά και σε αγγεία και σε πιο πρόσφατα έργα σύγχρονης ζωγραφικής και γλυπτικής, όπως στους Τισιανό, Βερονέζε, Ρούμπενς, Ρέμπραντ, Ζαν Μπατίστ και Ματίς (Zuffi, 2006). Η παλαιότερη αναπαράσταση βρίσκεται μπροστά από το ναό του Σελινούντα (600 π.Χ.). Σήμερα η σκηνή της αρπαγής δεσπόζει στο νόμισμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην ελληνική έκδοση των 2 ευρώ.

Φωτογραφίες από Chatzisavva Despina

Βιβλιογραφία
Zuffi, S. (2006) Titian. Αθήνα: .